2. ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΩΝ ΡΩΜΗΩΝ

Η επιστήμη της Εθνολογίας μελετά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πολιτισμικά γνωρίσματα που παρατηρούνται σ’ ένα συγκεκριμένο χώρο. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί έχει παρατηρηθή ότι παίζει σπουδαίο ρόλο ακόμη και στην υγεία του λαού. Από έρευνες που έχουν γίνει διαπιστώθηκε ότι λαοί που έχουν έναν ιδιαίτερο πολιτισμό, που κέντρο έχει τον Θεό, διακρίνονται για μικρότερο ποσοστό διαφόρων αγχοτικών ασθενειών, όπως είναι καρδιοπάθειες κλπ. Οπότε είναι ανάγκη να δούμε τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της Παραδόσεώς μας.

Πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι ο ελληνισμός με οικουμενική διάσταση. Γιατί οι Ρωμαίοι πριν ακόμη καταλάβουν την Ελλάδα, το 146 π.Χ., ήδη είχαν εκπολιτισθή από τον ελληνικό πολιτισμό. Πολλοί δε από αυτούς ήταν Έλληνες. Μη ξεχνούμε ότι διάφοροι αρχαίοι φιλόσοφοι, πήγαιναν στην Κάτω Ιταλία και την Σικελία και παρέδιδαν μαθήματα, ώστε η Κάτω Ιταλία να ονομασθή Μεγάλη Ελλάδα. Είναι ακόμη γνωστό ότι η περίφημη Ελεατική Σχολή, της οποίας σοβαρός ηγέτης ήταν ο Παρμενίδης, πήρε το όνομα από την Ελαία της Κάτω Ιταλίας. Είναι ακόμη γνωστό ότι η νεοπλατωνική Σχολή, κυρίως ο ηγέτης της Πλωτίνος (3ος αιώνας μ.Χ.) έδρασε στην Ρώμη. Όταν δε αργότερα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διαποτίσθηκε από τον Χριστιανισμό στην αυθεντική του έκφραση, δηλαδή την Ορθοδοξία, τότε δημιουργήθηκε ένα ιδιαίτερο πολιτιστικό και πνευματικό μόρφωμα που λέγεται Χριστιανική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Ρωμηοσύνη). Αυτό ήταν το όνομα της Αυτοκρατορίας αυτής, ενώ ο όρος Βυζαντινή Αυτοκρατορία δόθηκε αργότερα από τους Φράγκους ιστορικούς. Πρώτος δε που χρησιμοποίησε αυτόν τον όρο ήταν ο Ιερώνυμος Βόλφ, το 1562 μ.Χ., με σαφώς πολιτικό και αιρετικό χαρακτήρα.

Έτσι, στην Χριστιανική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία υπήρχαν τρία βασικά γνωρίσματα, ήτοι η ελληνιστική και ελληνική Παράδοση, η ρωμαϊκή νομοθεσία και η ορθόδοξη πίστη. Οι Ρωμηοί είναι Ορθόδοξοι στους οποίους η Ορθοδοξία εκφράζεται μέσα από την αρχαία ελληνική ορολογία. Στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία οι κάτοικοι προέρχονταν από διάφορες εθνότητες και φυλές, αλλά είχαν κοινά γνωρίσματα, όπως την ελληνική ή ελληνιστική παράδοση και την Ορθοδοξία. Οι βασικές γλώσσες ήταν δύο, ήτοι η ελληνική και η λατινική. Οπωσδήποτε υπήρχε και μια πολιτιστική και γλωσσική ώσμωση και διάφορες επιρροές. Αλλά τα πολιτιστικά και θρησκευτικά γνωρίσματα ήταν οπωσδήποτε κοινά.

Οι κάτοικοι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αισθάνονταν περίπου ό,τι αισθάνονται σήμερα οι κάτοικοι της Αμερικής, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά ότι κατάγονται από διαφορετικές εθνότητες, αλλά έχουν την ίδια πολιτιστική και γλωσσική παράδοση, και φυσικά αισθάνονται ότι είναι αμερικάνοι, έτσι δεν υπάρχει εθνοφυλετισμός. Βέβαια, στο λεγόμενο Βυζάντιο τα πράγματα ήταν διαφορετικά, αφού οι άνθρωποι είχαν κοινή θρησκευτική ζωή, όπως διαμορφώθηκε από την ορθόδοξη πίστη και λατρεία.

Εκείνο που παρατηρεί κανείς στους κατοίκους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είναι οι δύο βασικές αρετές, δηλαδή η φιλοθεΐα και η φιλανθρωπία.