Τετάρτη, 25 Ιανουαρίου 2012
Έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος μας σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος...
Τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο παρέσυρε μοτοσικλέτα στην περιφερειακή οδό Δραπετσώνας, μετά το πρώτο τούνελ, στο ρεύμα προς Κερατσίνι. Ο σκηνοθέτης βρισκόταν στο σημείο για.....
γύρισμα ταινίας και την στιγμή που διέσχιζε το οδόστρωμα παρασύρθηκε από μοτοσικλέτα που οδηγούσε ειδικός φρουρός ο οποίος ήταν εκτός υπηρεσίας και τραυματίστηκε ελαφρά.
Ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο στο Φάληρο, όπου και εισήχθη σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, για να καταλήξει τελικά, αργά το βράδυ.
Ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα στις 27 Απριλίου 1935. Έκανε νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες εγκατέλειψε πριν πάρει το πτυχίο. Το 1961 έφυγε στο Παρίσι, όπου αρχικά παρακολούθησε στη Σορβόννη μαθήματα γαλλικής φιλολογίας και φιλμογραφίας, καθώς και μαθήματα εθνολογίας και στη συνέχεια μαθήματα κινηματογράφου στη Σχολή Κινηματογράφου IDHEC και στο Musée de l'homme. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1964 και μέχρι το 1967 εργάστηκε ως κριτικός κινηματογράφου στην εφημερίδα Δημοκρατική Αλλαγή, μαζί με τον Βασίλη Ραφαηλίδη και την Τώνια Μαρκετάκη. Με τον Βασίλη Ραφαηλίδη, το 1969 θα εκδώσουν το περιοδικό "Σύγχρονος κινηματογράφος" μια έκδοση που την αγκαλιάζουν και τη βοηθούν πολλοί νέοι σκηνοθέτες. Ανάμεσα τους ο Παντελής Βούλγαρης και ο Λάκης Παπαστάθης.
Η καριέρα του ως σκηνοθέτης, ξεκινάει με μια ταινία που γυρίζει στην Θεσσαλονίκη, για το νεανικό συγκρότημα Φόρμινξ του Βαγγέλη Παπαθανασίου, που όμως δεν ολοκληρώνεται ποτέ. Ολοκληρώνει όμως την "Εκπομπή", την πρώτη του ταινία μικρού μήκους το 1968, που προκαλεί αίσθηση στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και παίρνει το βραβείο των κριτικών.
Το 1970, η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, Αναπαράσταση, κέρδισε το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς και άλλες διακρίσεις στο εξωτερικό, και σηματοδότησε την αυγή του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. O "Θίασος" είναι η ταινία που του χαρίζει διεθνή αναγνώριση. Δεν είναι λίγοι οι κριτικοί και οι ιστορικοί του κινηματογράφου, που την περιλαμβάνουν στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.
Ο Αγγελόπουλος ήταν ο πιο βραβευμένος Έλληνας σκηνοθέτης. Οι ταινίες του έχουν τιμηθεί ανάμεσα στα άλλα με τα περισσότερα από τα βραβεία του φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, το Χρυσό φοίνικα του φεστιβάλ των Καννών, το Χρυσό και τον αργυρό λέοντα του φεστιβάλ της Βενετίας, το βραβείο Φέλιξ καλύτερης ευρωπαικής ταινίας, το βραβείο fipresci, και πολυάριθμα βραβεία κριτικών και ενώσεων κριτικών σε όλον τον κόσμο, τα οποία τον καθιέρωσαν παγκοσμίως ως έναν από τους σπουδαιότερους σκηνοθέτες του σύγχρονου κινηματογράφου.
Έχει αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας των Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, του Πανεπιστημίου X Nanterre στο Παρίσι και του Πανεπιστημίου του Έσσεξ.
Αποσπάσματα από συνεντεύξεις του σκηνοθέτη, που δόθηκε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας: Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα, από δηλώσεις του στηνδιάρκεια του Φεστιβάλ Κανών, και από δηλώσεις του στον ημερήσιο τύπο:
Για την ταινία: "Όλες οι ταινίες είναι αυτοβιογραφικές. Υπάρχει πάντα μια εσωτερική και μια εξωτερική αυτοβιογραφία. Και στην Αναπαράσταση ακόμη θα έβρισκε κανείς στοιχεία αυτοβιογραφικά. Είναι μια ταινία που πολύ λίγα πράγματα μπορεί να πει κανείς γι' αυτήν σε επίπεδο δηλώσεων. Θα ήθελα να "κυκλοφορήσει" και να εισπραχθεί χωρίς παρεμβάσεις. Είναι, επιπλέον, ένα ευαίσθητο θέμα. Ό,τι και να πει κανείς μπορεί να αποβεί εις βάρος του. Κινδυνεύει να δώσει στην ταινία μια ταυτότητα που δεν την έχει. Είναι μια ταινία πάνω στον θάνατο; Όχι. Είναι μια ταινία πάνω στον χρόνο, στο πέρασμα του χρόνου. Είναι ο μόνος, αόριστος, προσδιορισμός που μπορεί να δώσει κανείς. Αν κάποιος έπρεπε να ζήσει μια μέρα τι θα έκανε. Αποδέχεται την ιδέα του θανάτου. Μόνο όταν δεχθεί κανείς τον δικό του θάνατο, έναν θάνατο όμως που να έχει νόημα, ρυθμό και ανάγκη, τότε μπορεί να ξαναδεί τη ζωή και να τη δει αλλιώς".
Για τους τόπους των ταινιών του: "Ίσως είναι ψυχαναλυτικοί λόγοι, ίσως οι γραμμές, ίσως το τοπίο, ίσως η σχέση με κάτι που θα λέγαμε οριακό με την έννοια ότι στον βορρά τελειώνει η Ελλάδα...Δεν ξέρω ακόμη, πάντως ο βορράς με τραβάει... Είναι περίεργο. Είμαι ένας άνθρωπος του νότου κι έχω κάνει ταινίες μόνο στον βορρά."
Ο καιρός: "Μόνιμο πρόβλημα στις ταινίες μου είναι ο καιρός. Κοιτάξτε έξω τον Θερμαϊκό, είναι αυτή η σχέση ουρανού και θάλασσας, που δεν φαίνεται τίποτα. Τα καράβια είναι μετέωρα, σαν να μην ακουμπούν πουθενά. Αυτή τη θάλασσα ήθελα και τη συννεφιά, δεν ήθελα ήλιο".
Ο θάνατος: "Αργά ή γρήγορα, επειδή μεγαλώνουμε, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την ιδέα του θανάτου. Έπειτα, μεγαλώνοντας πολλαπλασιάζονται οι θάνατοι, οι απώλειες των φίλων. Ήμουν ανάμεσα σ' αυτούς που βρήκαν πεθαμένο το πρωί στο ξενοδοχείο, τον Gian-Maria Volonte. Όταν στο ξενοδοχείο της Φλώρινας τον άγγιξα, η κρυάδα του θανάτου έγινε ταραχή. Έγινε ερώτημα για μένα και για την ανθρώπινη ύπαρξη. Το όριο, το τέλος ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, τα σύνορα ζωής και θανάτου. Τα όρια ανάμεσα στον έρωτα, στις ανθρώπινες σχέσεις, στην επικοινωνία. Αυτή η έννοια του ορίου, του τέλους ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, μπαίνει σαν θέμα των συνόρων με την ευρύτερη έννοια, όχι μόνο τη γεωγραφική αλλά και της ζωής και του θανάτου".
Τα φεστιβάλ και η ταινία: "Η συνήθης διαδρομή των ταινιών μου είναι κάποιο Φεστιβάλ -Βενετία ή Κάννες. Στόχος μου δεν είναι το Φεστιβάλ, είναι η ίδια η ταινία. Έχω μεγαλώσει πια, το Φεστιβάλ είναι λίγο πίσω, είναι αμαρτίες της νεότητας. Πηγαίνω ακόμη στα Φεστιβάλ, διότι χρησιμεύει στην ταινία, δεν κάνω όμως ταινίες για Φεστιβάλ. Έχω μια απόσταση με τα χρόνια. Με απασχολεί κυρίως το αποτέλεσμα, η ταινία. Εάν εγώ, ως πρώτος θεατής, μείνω ευχαριστημένος. Εάν μου μιλάει. Εάν κατάφερα να μιλήσω. Εάν ο διάλογος ήταν δημιουργικός".
Πολιτική και σινεμά: "Παραμένω συναισθηματικά αριστερός, αν και δεν ξέρω πια τι θα σημαίνει αριστερά. Κάποτε ήξερα ή νόμιζα πως το ήξερα. Παραμένω όμως μ' ένα συναισθηματικό δέσιμο, δεν μπορώ να το προσπεράσω, έχει χάσει όμως την πολιτική έννοια κι είναι πλέον μια ηθική έννοια. Σε κοινωνίες όπου υπάρχει απουσία ονείρου, οραματισμού, υπάρχει κρίση. Όσοι συνεχίζουμε να κάνουμε κινηματογράφο είναι, επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Δεν είναι πια επάγγελμα, αλλά τρόπος αναπνοής".
Για το σινεμά: "Η γενιά μου γεννήθηκε μες στην αίθουσα όπου αυτό ήταν μια τελετή. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα. Χάνεται το μέρος της τελετής, κι εγώ αυτό που ονομάζουμε τελετή όχι μόνο στο σινεμά, αλλά σε οτιδήποτε συμβαίνει στην καθημερινότητά μας, λυπάμαι πάρα πολύ όταν χάνεται. Ίσως γι' αυτό κάνω πολλές σκηνές με χορό. Γιατί έχω την εντύπωση ότι έχει χαθεί ο χορός από τη ζωή μας. Ήταν μέρος μιας ολόκληρης τελετής. Αυτά τα πράγματα χάνονται σιγά-σιγά κι εγώ πιστεύω ότι είναι απώλεια αισθήσεων και αισθημάτων. Τα πράγματα γίνονται πιο λογικά."
Για το μέλλον: "Να μιλήσω στην επόμενη ταινία μου πιο απλά. Αλλά η απλότητα είναι κατάκτηση, όχι επιλογή. Ο Σεφέρης έλεγε "Θα 'θελα να μιλήσω πιο απλά, να μου δοθεί αυτή η χάρη"".
Φιλμογραφία
2008 Τριλογία ΙΙ - Η σκόνη του χρόνου
2003 Τριλογία Ι - Το Λιβάδι που Δακρύζει
1998 Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα
1995 Το Βλέμμα του Οδυσσέα
1991 Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού
1988 Τοπίο στην Ομίχλη
1986 Ο Μελισσοκόμος
1984 Ταξίδι στα Κύθηρα
1980 Ο Μεγαλέξανδρος
1977 Οι Κυνηγοί
1975 Ο Θίασος
1972 Μέρες του ’36
1970 Αναπαράσταση
1968 Η Εκπομπή (μικρού μήκους)
Βραβεία
- Η Εκπομπή, βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1968
- Αναπαράσταση, Α' βραβείο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1970, βραβείο Ζωρζ Σαντούλ (Γαλλία, 1971), καλύτερης ξένης ταινίας στο Φεστιβάλ Hyères (1971), ειδική μνεία της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI) στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου (1971)
- Μέρες του '36, Βραβείο σκηνοθεσίας και φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1972, βραβείο της FIPRESCI στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου (1972).
- Ο Θίασος, Βραβείο Καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, Α' αντρικού και Α' γυναικείου ρόλου, Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1975, καλύτερη ταινία της δεκαετίας 1970-1980 από την Ένωση Κριτικών της Ιταλίας
- Οι Κυνηγοί, Βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ του Σικάγο (1977), βραβείο της Ένωσης Τούρκων κριτικών (1977), επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών
- Ο Μεγαλέξανδρος, έλαβε το Χρυσό Λιοντάρι το 1980 στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βενετίας
- Ταξίδι στα Κύθηρα, βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ των Καννών (1984), κρατικά βραβεία καλύτερης ταινίας, σεναρίου, α΄ ανδρικού ρόλου, α' γυναικείου ρόλου,σκηνογραφίας, βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ Ρίο ντε Τζανέϊρο (1984)
- Τοπίο στην Ομίχλη, μοιράστηκε το Αργυρό Λιοντάρι Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βενετίας, βραβείο Φελίξ καλύτερης Ευρωπαϊκής ταινίας (1988)
- Το Βλέμμα του Οδυσσέα, έλαβε το Μεγάλο Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών, βραβείο της FIPRESCI (1995). Επίσης, οι κριτικοί του περιοδικού Time το ψήφισαν στις 100 καλύτερες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου
- Μια Αιωνιότητα και μια Μέρα, κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών (1998)
- Τριλογία - Το Λιβάδι που Δακρύζει, κέρδισε βραβείο της FIPRESCI (2004).
- Χρυσό μετάλλιο του ιδρύματος Circulo de Bellas Artes (Mαδρίτη, 2008) για το σύνολο του έργου του
Παρακολουθήστε παρακάτω ένα αφιέρωμα στη μνήμη του μεγάλου μας πολυβραβευμένου και παγκοσμίως αναγνωρισμένου σκηνοθέτη. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει...
ClopYPastE.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παράκληση: Μη βάζετε σχόλια με υβριστικό περιεχόμενο.
Τ α σχόλιά σας ας είναι κόσμια